5 dingen die tennis voor kids frustrerend kunnen maken

En lees wat we er aan gaan doen!

door: Ronald Pothuizen, projectleider Tenniskids


Wie al lange tijd tennist realiseert zich vaak niet hoe lastig onze sport eigenlijk in elkaar zit. Soms merk ik het als ik probeer niet tennissers (ja ze bestaan nog) de spelregels uit te leggen. Zelfs hoog geschoolden raken soms het spoor bijster. Of zal dat komen door mijn manier van uitleggen... hmmm.

Voor jonge kinderen is het nog lastiger om de essentie van het spel te snappen en om op een goede manier om te gaan met de verschillende kenmerken van onze sport. Hieronder volgen vijf dingen die tennis voor kinderen erg frustrerend kunnen maken;


1. Het is nooit voorbij voordat het voorbij is.
Sta je 4-0 voor bij voetbal dan geeft dat een gevoel van rust en duidelijkheid. In tennis zegt de stand niet altijd alles en geeft dus een vorm van onrust. De wedstrijd is pas voorbij als de laatse bal geslagen is. Bij voetbal is de wedstrijd vaak al eerder 'gespeeld'.

2. Wedstrijden hebben geen tijdslimiet.
Tenniswedstrijden kennen een open einde. Dit betekent dat je je de ene keer moet instellen op een wedstrijd van 45 minuten maar dat een wedstrijd net zo makkelijk twee uur kan duren.

3. Er is geen directe duidelijke manier hoe je aan kan geven hoe goed je was.
Hoe goed was je nu precies als je hebt gewonnen? Bij zwemmen zwem je een bepaalde tijd, bij hoogspringen spring je een bepaalde hoogte. Bij tennis is dat niet zo en dus krijgt het kind geen direct beeld of het beter is geworden.

4. Je wint of je verliest, meestal ‘best of three’
We kennen allemaal de beelden van de finish van een marathon. 12.000 winnaars bij de marathon van Rotterdam. Wat een geweldig positieve sport is dat toch. Als een kind nog niet veel begrijpt van aspecten als  'inzet', 'mogelijkheden' en bv. 'optimaal resultaat' wordt verlies best hard. het kind kan dit nog slecht nuanceren.

5. Je kan meer punten winnen en toch verliezen.
Dit is voor volwassenen een mooi fenomeen in tennis maar voor kinderen bijzonder lastig. Ook kun je veel punten achter elkaar winnen en vervolgens weer een tijd veel punten verliezen. Hier moet je maar tegen kunnen.

Laten we het 'tennisconcept' eens door de ogen van een kind bekijken.

Wedstrijdresultaat vs. de eigen prestatie 

Als je je eigen 'volwassen' tennisprestatie eens analyseert dan zul je tot de ontdekking komen dat deze analyse niet alleen het wedstrijdresultaat bevat. 'Ik kon het opbrengen om tijdens de wedstrijd van strategie te veranderen', 'de kans dat ik deze wedstrijd zou winnen was klein maar ik heb er het optimale uitgehaald' of 'ik heb echt de hele wedstrijd alles gegeven' zijn typisch volwassenen dingen. Het kinderbrein kan dit soort ingewikkelde concepten nog niet aan. Dus pakt het kind datgene wat het wel kan begrijpen.... het eindresultaat. Ik heb gewonnen met ....., of ik heb verloren met ......

Uitkomst is volledig afhankelijk van de eigen prestatie

Kinderen hebben de neiging te denken dat de uitkomst volledig van hunzelf afhankelijk is. Het is dus hun schuld als ze verliezen. De wereld is nog niet dusdanig geopend dat de tegenstander voor hun idee hier een rol in speelt. Nu begrijp ik waarom kinderen soms zo emotioneel reageren bij verlies en zo extreem blij zijn bij winst.

Verliezen is mijn schuld

Dus als ik verlies, is dat mijn eigen schuld. Zoals hierboven beschreven betrek ik verlies volledig op mezelf. En als ik mijn best doe dan win ik de volgende wedstrijd.

Hoe frustreer ik het kind het meest?

Ik denk dat je de grootste kans loopt om kinderen met tennis te frustreren door ze zo snel mogelijk de eindvorm te laten spelen waarbij vanaf de baselijn wordt gespeeld, met een best of three format en bij voorkeur om een mooie grote prijs. Maak het tennis zo belangrijk mogelijk met alle toeters en bellen die we maar kennen. Zet opa's en oma's, ooms en tantes in om kinderen het idee te geven dat het super belangrijk is wat ze doen. Alleen op die manier leggen we de vinger duidelijk genoeg op de zere plek. En dat is het simpele feit dat kinderen geen mini volwassenen zijn. Kinderen moeten de hierboven beschreven zaken stapsgewijs leren. Het winst/verlies concept wordt niet in een keer aangebracht. Dit moet met kleine stappen worden geïntroduceerd en passen bij de ontwikkelingsfase waar het kind zich op dat moment in begeeft. Hierbij verschilt de ontwikkeling van dit element van tennis niet van de ontwikkeling van een forehand of van een backhand. Ook die zal een kind stapsgewijs aanleren, passend bij het fysieke en verstandelijke vermogen van het kind op dat moment.

Afgelopen zondag speel ik op het grasveld in mijn wijk een potje voetbal met kinderen. Binnen 20 minuten liep het veld vol met kinderen in de leeftijd van 6-10 jaar. We speelden 'kinderen' tegen de 'vaders' dus de vaders hadden het druk. Bij de stand van 7-7 besloten we om de winnende goal te spelen. Natuurlijk is het leuk om de kids te laten winnen en inderdaad een jongen scoorde een mooie goal. Zonder te verblikken of te verblozen geeft hij aan dat zijn schot echt op de paal was. Even voor de duidelijkheid..... de bal was zeker 50 cm binnen de paal. Geen kind die protesteerde... Iedereen snapte dat als het wel een goal was geweest de wedstrijd voorbij was en de vaders aan de barbeque zouden gaan. Hoe mooi is het om kinderen op jonge leeftijd te laten genieten van de wedstrijd. Dit geldt overigens ook voor volwassenen. Uitslag, regels, druk van buitenaf en teveel focus op het eindresultaat beperken het kinderspel.

Vanaf september 2013 gaat het anders.

ROOD
Kinderen in Rood (t/m max 9 jaar) spelen vanaf 2013 in grote teams van 10-15 kinderen hun wedstrijden. De wedstrijden zijn korte wedstrijdjes t/m bv 5 of 7 gewonnen punten. Kinderen spelen wel tijdens een toernooi veel wedstrijdjes zodat ze veel verschillende tegenstanders tegenkomen. Het resultaat van het team telt dus en zo kan bv team A 25 punten hebben en team B 32.
Bekijk een voorbeeld van een informeel format.

ORANJE
Oranje spelers (8 t/m 11 jaar) spelen vanaf september 2013 ook in teams. Het teamresultaat telt mee voor de totale punten die een team kan scoren in de competitie. Door meer kinderen in een team te plaatsen willen we het sociale aspect meer benadrukken. Kinderen opereren graag in een groep, dit is veilig en sociale contacten zijn in deze leeftijdsgroep erg belangrijk. Kinderen spelen een 'best of three tiebreak De wedstrijden voor deze doelgroep duren dan ongeveer 25-35 minuten.

GROEN
De groene wedstrijden lijken erg op de bestaande organisatievorm. Kinderen spelen wedstrijden tot 4 games en spelen een tiebreak als beide spelers een set hebben gewonnen. De gemiddelde speelduur voor dit soort wedstrijden is 45-60 minuten. Spelen de kinderen in de competitie dus twee wedstrijden dan staan ze 1,5-2 uur in totaal op de baan.

In de vervolgposts zullen we de kleuren meer gedetaileerd uitwerken.