5 dingen die tennis voor kids frustrerend kunnen maken

En lees wat we er aan gaan doen!

door: Ronald Pothuizen, projectleider Tenniskids


Wie al lange tijd tennist realiseert zich vaak niet hoe lastig onze sport eigenlijk in elkaar zit. Soms merk ik het als ik probeer niet tennissers (ja ze bestaan nog) de spelregels uit te leggen. Zelfs hoog geschoolden raken soms het spoor bijster. Of zal dat komen door mijn manier van uitleggen... hmmm.

Voor jonge kinderen is het nog lastiger om de essentie van het spel te snappen en om op een goede manier om te gaan met de verschillende kenmerken van onze sport. Hieronder volgen vijf dingen die tennis voor kinderen erg frustrerend kunnen maken;


1. Het is nooit voorbij voordat het voorbij is.
Sta je 4-0 voor bij voetbal dan geeft dat een gevoel van rust en duidelijkheid. In tennis zegt de stand niet altijd alles en geeft dus een vorm van onrust. De wedstrijd is pas voorbij als de laatse bal geslagen is. Bij voetbal is de wedstrijd vaak al eerder 'gespeeld'.

2. Wedstrijden hebben geen tijdslimiet.
Tenniswedstrijden kennen een open einde. Dit betekent dat je je de ene keer moet instellen op een wedstrijd van 45 minuten maar dat een wedstrijd net zo makkelijk twee uur kan duren.

3. Er is geen directe duidelijke manier hoe je aan kan geven hoe goed je was.
Hoe goed was je nu precies als je hebt gewonnen? Bij zwemmen zwem je een bepaalde tijd, bij hoogspringen spring je een bepaalde hoogte. Bij tennis is dat niet zo en dus krijgt het kind geen direct beeld of het beter is geworden.

4. Je wint of je verliest, meestal ‘best of three’
We kennen allemaal de beelden van de finish van een marathon. 12.000 winnaars bij de marathon van Rotterdam. Wat een geweldig positieve sport is dat toch. Als een kind nog niet veel begrijpt van aspecten als  'inzet', 'mogelijkheden' en bv. 'optimaal resultaat' wordt verlies best hard. het kind kan dit nog slecht nuanceren.

5. Je kan meer punten winnen en toch verliezen.
Dit is voor volwassenen een mooi fenomeen in tennis maar voor kinderen bijzonder lastig. Ook kun je veel punten achter elkaar winnen en vervolgens weer een tijd veel punten verliezen. Hier moet je maar tegen kunnen.

Laten we het 'tennisconcept' eens door de ogen van een kind bekijken.

Wedstrijdresultaat vs. de eigen prestatie 

Als je je eigen 'volwassen' tennisprestatie eens analyseert dan zul je tot de ontdekking komen dat deze analyse niet alleen het wedstrijdresultaat bevat. 'Ik kon het opbrengen om tijdens de wedstrijd van strategie te veranderen', 'de kans dat ik deze wedstrijd zou winnen was klein maar ik heb er het optimale uitgehaald' of 'ik heb echt de hele wedstrijd alles gegeven' zijn typisch volwassenen dingen. Het kinderbrein kan dit soort ingewikkelde concepten nog niet aan. Dus pakt het kind datgene wat het wel kan begrijpen.... het eindresultaat. Ik heb gewonnen met ....., of ik heb verloren met ......

Uitkomst is volledig afhankelijk van de eigen prestatie

Kinderen hebben de neiging te denken dat de uitkomst volledig van hunzelf afhankelijk is. Het is dus hun schuld als ze verliezen. De wereld is nog niet dusdanig geopend dat de tegenstander voor hun idee hier een rol in speelt. Nu begrijp ik waarom kinderen soms zo emotioneel reageren bij verlies en zo extreem blij zijn bij winst.

Verliezen is mijn schuld

Dus als ik verlies, is dat mijn eigen schuld. Zoals hierboven beschreven betrek ik verlies volledig op mezelf. En als ik mijn best doe dan win ik de volgende wedstrijd.

Hoe frustreer ik het kind het meest?

Ik denk dat je de grootste kans loopt om kinderen met tennis te frustreren door ze zo snel mogelijk de eindvorm te laten spelen waarbij vanaf de baselijn wordt gespeeld, met een best of three format en bij voorkeur om een mooie grote prijs. Maak het tennis zo belangrijk mogelijk met alle toeters en bellen die we maar kennen. Zet opa's en oma's, ooms en tantes in om kinderen het idee te geven dat het super belangrijk is wat ze doen. Alleen op die manier leggen we de vinger duidelijk genoeg op de zere plek. En dat is het simpele feit dat kinderen geen mini volwassenen zijn. Kinderen moeten de hierboven beschreven zaken stapsgewijs leren. Het winst/verlies concept wordt niet in een keer aangebracht. Dit moet met kleine stappen worden geïntroduceerd en passen bij de ontwikkelingsfase waar het kind zich op dat moment in begeeft. Hierbij verschilt de ontwikkeling van dit element van tennis niet van de ontwikkeling van een forehand of van een backhand. Ook die zal een kind stapsgewijs aanleren, passend bij het fysieke en verstandelijke vermogen van het kind op dat moment.

Afgelopen zondag speel ik op het grasveld in mijn wijk een potje voetbal met kinderen. Binnen 20 minuten liep het veld vol met kinderen in de leeftijd van 6-10 jaar. We speelden 'kinderen' tegen de 'vaders' dus de vaders hadden het druk. Bij de stand van 7-7 besloten we om de winnende goal te spelen. Natuurlijk is het leuk om de kids te laten winnen en inderdaad een jongen scoorde een mooie goal. Zonder te verblikken of te verblozen geeft hij aan dat zijn schot echt op de paal was. Even voor de duidelijkheid..... de bal was zeker 50 cm binnen de paal. Geen kind die protesteerde... Iedereen snapte dat als het wel een goal was geweest de wedstrijd voorbij was en de vaders aan de barbeque zouden gaan. Hoe mooi is het om kinderen op jonge leeftijd te laten genieten van de wedstrijd. Dit geldt overigens ook voor volwassenen. Uitslag, regels, druk van buitenaf en teveel focus op het eindresultaat beperken het kinderspel.

Vanaf september 2013 gaat het anders.

ROOD
Kinderen in Rood (t/m max 9 jaar) spelen vanaf 2013 in grote teams van 10-15 kinderen hun wedstrijden. De wedstrijden zijn korte wedstrijdjes t/m bv 5 of 7 gewonnen punten. Kinderen spelen wel tijdens een toernooi veel wedstrijdjes zodat ze veel verschillende tegenstanders tegenkomen. Het resultaat van het team telt dus en zo kan bv team A 25 punten hebben en team B 32.
Bekijk een voorbeeld van een informeel format.

ORANJE
Oranje spelers (8 t/m 11 jaar) spelen vanaf september 2013 ook in teams. Het teamresultaat telt mee voor de totale punten die een team kan scoren in de competitie. Door meer kinderen in een team te plaatsen willen we het sociale aspect meer benadrukken. Kinderen opereren graag in een groep, dit is veilig en sociale contacten zijn in deze leeftijdsgroep erg belangrijk. Kinderen spelen een 'best of three tiebreak De wedstrijden voor deze doelgroep duren dan ongeveer 25-35 minuten.

GROEN
De groene wedstrijden lijken erg op de bestaande organisatievorm. Kinderen spelen wedstrijden tot 4 games en spelen een tiebreak als beide spelers een set hebben gewonnen. De gemiddelde speelduur voor dit soort wedstrijden is 45-60 minuten. Spelen de kinderen in de competitie dus twee wedstrijden dan staan ze 1,5-2 uur in totaal op de baan.

In de vervolgposts zullen we de kleuren meer gedetaileerd uitwerken.

Ieder kind speelt vanaf september 2013 in eigen kleur

Nederlandse tenniskinderen zullen vanaf september 2013 precies weten op welke baanlengte en met welke bal zij zullen spelen. Vanaf dat moment introduceert de KNLTB een nieuw systeem waarbij kinderen van een bepaalde leeftijd vast in een zogenaamde 'kleur' spelen.
Kinderen kunnen vanaf 2013 niet meer in officiële KNLTB wedstrijden spelen op een andere baanlengte.

De onderstaande indeling wordt vanaf september 2013 ingevoerd bij alle wedstrijden 'onder auspiciën' van de KNLTB.

Rode kids

Dit zijn kinderen in de leeftijd t/m 9 jaar. Zodra kinderen 8 jaar zijn is het mogelijk om over te gaan naar een oranje baan. Dit hoeft echter niet. Als kinderen nog niet toe zijn aan een oranje baan is het mogelijk om op de rode baan te blijven spelen.

Oranje kids

Oranje kids zijn kinderen in de leeftijd van 8 t/m 11 jaar. Veel kinderen beginnen op een latere leeftijd en dus is het goed dat er de mogelijkheid blijft bestaan dat die kinderen t/m 11 jaar in oranje spelen. In de praktijk kunnen dus oranje kinderen van 8 jaar tegen meer beginnende oranje kinderen van 11 jaar spelen.

Groene kids

Vanaf 10 jaar is het mogelijk om met de groene bal op de groene baan te spelen. Dit kan in KNLTB wedstrijden t/m het 12de jaar.

Vanaf 11 jaar is het dus mogelijk om met de gele bal te spelen. Voor kinderen jonger dan 11 jaar is dit niet mogelijk behalve als ze deelnemen aan de Jeugd Ranglijst Toernooien. De Jeugd Ranglijst Toernooien worden gespeeld met de gele bal.

Wedstrijden

Het wedstrijdprogramma voor kinderen zal er totaal anders uit komen te zien. In een ander blog kunt u lezen wat er werkelijk gaat veranderen.  Like www.facebook.com/tenniskidsnl en u wordt op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen..

Paspoort

Voor kinderen met een exceptioneel tennisniveau is het mogelijk een paspoort te verstrekken. Met dit paspoort kunnen kinderen dus een fase 'hoger' spelen. Ronald Ham, assistent bondscoach jeugd van de KNLTB, geeft aan dat alleen in zeer exceptionele gevallen een paspoort uitgereikt wordt. "Uitgangspunt is dat kinderen in hun eigen fase spelen, ook de allerbeste kinderen". "In Nederland zijn we er van overtuigd dat kinderen het tennisspel veel completer kunnen spelen als ze op de juiste baan staan. Dit zal enorm bijdragen aan hun complete tennisontwikkeling" aldus Ham.  

Bekijk, om een idee te krijgen over welk niveau we het hebben voor een paspoort voor oranje, de video hiernaast.

Race naar de baseline

Ronald Pothuizen, projectleider Tenniskids van de KNLTB, geeft aan dat er nog steeds een 'race naar de baseline' plaatsvindt in het Nederlandse jeugdtennis. "Het uitgangspunt van het nieuwe systeem is dat kinderen zo vroeg mogelijk het complete spel kunnen spelen. Dus met ingrediënten zoals initiatief nemen, verdedigen, zelf een punt maken door bv naar het net te gaan of een winnende bal vanaf de baselijn te slaan. Als het spel compleet gespeeld wordt is de beleving van het kind veel groter en is de kans groter dat er een behoefte ontstaat om bepaalde technieken te leren. Kinderen zien het nut van het aanleren van bepaalde technieken/bewegingen omdat er een verbinding ontstaat met 'hun spel' ".

De invoering van een systeem wat gebaseerd is op leeftijd zal binnen het jeugdtennis wel wat commotie teweeg brengen, aldus Pothuizen. "We zijn er, met vele tenniskidstrainers en tenniskidsverenigingen, van overtuigd dat dit een geweldige aanpassing is in het jeugdtennis". 

Ouders maken jeugdtennis verslavend leuk.

door: Ronald Pothuizen

Jeugdtennis verslavend leuk maken klinkt eenvoudiger dan het is. De afgelopen periode hebben we al een aantal zaken beschreven die wij belangrijk vinden bij dit proces. In dit blog besteed ik aandacht aan hoe ouders een  hieraan een bijdrage kunnen leveren.

Zorg dat je kind de belangrijkste is.

Ga in eerste instantie uit van je eigen kind. Is het kind wat minder prestatief ingesteld dan je zelf hoopt dan is dat zo. Is het kind nog een beetje snel afgeleid, dan is dat ook niet erg. Wordt je kind nog geen kampioen van de club? Ook dan kan het uiteindelijk nog steeds Roland Garros winnen. Er zijn ouders die hun eigen sportmotivatie spiegelen aan het kind. Of datgene wat ze zelf niet zijn geworden verwachten van hun kind. De vele scouts die ik in Nederland en het buitenland tegengekomen ben hebben mij unaniem gezegd dat zij bij een kind jonger dan 10 jaar geen idee hebben hoe ver het kind in tennis zal komen. Er is dus wel iets te zeggen over de potentie maar niets over het eindniveau.

Creeër de juiste omgeving

Het blijkt dat kinderen enorm worden beïnvloed door hun omgeving. De juiste omgeving is dus bijzonder belangrijk. Twee dingen worden daarbij vaak genoemd. Helaas zijn het twee engelse termen. Er moet in een jeugdsportomgeving geen sprake zijn van FEAR. Hiermee bedoelen we dat een sportomgeving een veilige omgeving moet zijn waarbij ik niet bang ben om te 'falen' en waarbij mislukken meer een mogelijkheid is om iets te leren.
Het tweede belangrijke element is dat een jeugdsportomgeveving FAIR moet zijn. Dus een eerlijke omgeving met eerlijke kansen. Zorg er dus voor dat je kind in een dergelijke sportomgeving kan sporten en zich optimaal kan ontwikkelen als sporter.

Begrijp het leerproces

Het leerproces kan heel frustrerend zijn. Vaak worstelen kinderen een paar weken met een bepaalde vaardigheid en dan hebben ze die plotseling onder de knie. Het tegenovergestelde gebeurt ook: soms hebben ze een vaardigheid meteen door en gaan ze snel verder met een veel moeilijkere vaardigheid. Er zijn vele factoren die van invloed zijn op het leertempo en sommige daarvan kun je niet goed controleren of beïnvloeden. Als volwassenen vergeten we wel eens hoe moeilijk het is om iets nieuws te leren; in ons dagelijks leven houden we ons immers meestal bezig met ons werk, waar we dingen doen waar we doorgaans al goed in zijn. Wees geduldig. Zolang je kind vooruitgaat en plezier beleeft, is het beste wat je kunt doen je positief opstellen en je kind aanmoedigen.

Laat je kind spelen

Kinderen leren enorm veel van spelen. Door het tennisspel vaak te spelen gaan kinderen door krijgen waar het bij tennis eigenlijk om gaat. Vanuit het spel ontstaat weer een behoefte om het spel beter of slimmer te spelen. Dit kun je leren in de training. Een goede jeugdtrainer maakt ook altijd de verbinding met de wedstrijdjes van de kinderen.

meer informatie vind je op de ouderpagina van tenniskids.nl